Jeanne DEVOS, fotografe
Jeanne DEVOS
Jeanne wordt geboren in Belle (Bailleul) op 10 februari 1902 en groeit er op. Haar vader is agrarisch makelaar. In de ellende van de oorlogsjaren die Belle hard treft in 1918, wordt ze ziek, TBC is de diagnose. Om te genezen heeft ze gezonde buitenlucht nodig, zegt de dokter. Haar vader zoekt voor haar een plaats op het platteland. Ze kan helemaal weer op krachten komen in Bissezeele vanaf 1922 bij pastoor Joseph LAMPS.
Omdat haar toestand niet verbetert, neemt pastoor LAMPS haar mee naar Corsica (1923) waar hij haar leert fotograferen (autochroom en stereoscopie). Ze gaat vervolgens in dienst bij de pastoor als zijn dienster, iets waar de kerkelijke overheden niet mee opgezet zijn.
Jeanne DEVOS krijgt alle kansen om te reizen: de koloniale tentoonstelling in Parijs (1931), Biarritz, Lourdes, La Sologne, le Perigord, …
Ze ontmoet rond 1933 Joseph DEZITTER, schrijnwerker, aquarellist en beeldhouwer. Vanaf 1936 trekt ze door Vlaanderen waar ze het landelijke leven en het traditionele Vlaanderen vastlegt: de werkende, de biddende en de feestende Vlaming. Ze staat samen met pastoor LAMPS op de eerste rij op 7 september 1944 en neemt meer dan 150 foto’s als de bevrijders van de 5de Infanterie Brigade van het Canadese leger door het dorp marcheren.
In 1945, als pastoor LAMPS op pensioen gaat, vertrekken ze samen uit Bissezeele om in Wormhout te gaan wonen. Jeanne DEVOS besluit daar te gaan leven van haar passie en ze wordt professioneel fotografe: pasfoto’s, portretten, communies, dienstplicht, doopsels en reportages voor fabrieken, maar haar voorkeur gaat uit naar huwelijksreportages. Hiermee maakt ze naam omdat ze de eerste is die de dag van het huwelijksfeest volledig in beeld brengt, ook het deel in de kerk (iets wat in die periode argwanend werd bekeken door de religieuze overheden).
In 1946 en 1959 neemt Jeanne DEVOS een foto van Generaal de GAULLE als hij door Wormhout rijdt onderweg naar Sint-Winoksbergen. Ze neemt ook heel wat foto’s van Paul REYNAUD waaronder een bijzondere pose midden een graanveld (een politicus van belang werd in die tijd zelden zo gefotografeerd)
In 1978 gaat ook zij met pensioen.
Op het einde van haar leven schenkt Jeanne DEVOS al haar foto’s aan het Comité Flamand de France en verkoopt ze haar huis op lijfrente aan de gemeente Wormhout. Er was een voorwaarde: haar huis (oude pastorij) moest omgevormd worden tot museum. Als ze mensen rondleidde deed ze niets liever dan hen nieuwsgierig maken: “In dit huis moet alles dienen” – dit huis moet je dus ontdekken, bezoeken, het inspireert je en zorgt voor fijne gespreksstof.
Jeanne DEVOS overlijdt in 1989 (18 juni). Een Vlaamse volkstoeloop begeleidt haar naar haar graf in de tuin waar ze rust aan de zijde van haar leermeester pastoor Joseph LAMPS (overleden in 1952).
Het Comité Flamand de France laat haar fototentoonstelling over aan het ‘Centre Iconographique de Flandre’ in de mediatheek van Wormhout. De verzameling van meer dan 100 000 foto’s van Jeanne DEVOS en pastoor LAMPS worden er bewaard en tentoon gesteld.
